(Gotrangtri.vn) Trong quan niệm của người Việt nói chung và giới Phật giáo nói riêng, lễ Vu Lan được coi là một trong những đại lễ trong năm để tưởng nhớ công ơn cha mẹ, diễn ra vào ngày 15 tháng 7 âm lịch, tức khoảng trung tuần tháng Tám dương lịch hàng năm.
Hãy cùng Portfolio tìm hiểu về nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan này nhé!
Lễ Vu Lan bắt nguồn từ đâu?
Phiên âm từ tiếng Sanscrit, Vu Lan nghĩa là “Ullambana”, Hán dịch là “giải đảo huyền”, có nghĩa là “cứu nạn treo ngược”.
Theo ghi chép, Lễ Vu Lan chính thức được bắt nguồn từ một bản kinh ngắn của Phật Giáo Đại Thừa “Phật Thuyết Kinh Vu Lan Bồn”, do ngài Trúc Pháp Hộ dịch từ tiếng Phạn sang tiếng Hán vào khoảng năm 750-801 sau Công Nguyên, tức đời Tây Tấn.
Tuy nhiên, quan niệm và phong tục này được truyền từ Trung Hoa vào Việt Nam không rõ từ năm nào.
Sở dĩ có ngày lễ Vu Lan là do xuất phát từ sự tích về Bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu đã cứu mẹ của mình ra khỏi bể khổ, kiếp ngạ quỷ.
Theo kinh Vu Lan ghi chép lại, mẹ của Mục Kiền Liên là bà Thanh Đề. Sau khi bà qua đời, Mục Kiền Liên luôn nhớ thương mẹ và muốn biết bây giờ mẹ như thế nào nên dùng mắt phép (một trong các phép thần thông mà ông đã tu luyện được) nhìn khắp trời đất để tìm.
Ông thấy mẹ mình phải sanh làm ngạ quỷ, bị đói khát hành hạ khổ sở do đã gây nhiều tội ác trên dương thế nên ông đã đem cơm xuống tận cõi quỷ để dâng mẹ.
Tuy nhiên do bị đói ăn lâu ngày nên mẹ của ông khi ăn đã dùng một tay che bát cơm của mình đi không cho các cô hồn khác đến tranh cướp.
Vì vậy khi thức ăn đưa lên miệng liền hóa thành lửa đỏ.
Cũng theo kinh Vu Lan bồn, Mục Liên đã quay về tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ.
Nghe chuyện xong, Phật dạy rằng: “Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu.
Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để cung thỉnh chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó”.
Vì một lòng muốn cứu mẹ, Mục Kiền Liên đã làm theo lời Phật, đúng ngày rằm tháng 7 sắp lễ và mời các vị chư tăng đến cứu giúp.
Cuối cùng, mẹ của Mục Kiền Liên đã được giải thoát.
Phật cũng dạy rằng: chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng theo cách này.
Từ đó, ngày lễ Vu Lan ra đời, cúng dàng Đức Phật và chúng Tăng, cầu cho Cha Mẹ còn sống được thân tâm an lạc, sau khi mạng chung được sinh về các cõi lành.
Lễ Vu lan có ý nghĩa gì?
Mỗi năm, cứ đến ngày lễ Vu Lan, người người đều đến các chùa, trung tâm Phật giáo để cầu nguyện cho cha mẹ hiện tiền được an lạc, cha mẹ quá vãng được siêu sanh tịnh độ, cùng là được nghe các thầy giảng về ý nghĩa lễ Vu Lan và đạo hiếu của người con đối với các bậc sinh thành.
Vào ngày này, ở nhiều ngôi chùa, các chư tăng phật tử còn tổ chức nghi thức “Bông hồng cài áo” để tưởng nhớ những bà mẹ đã khuất và vinh danh những bà mẹ còn tại thế với con cháu.
Trong nghi thức đó, các Phật Tử với hai giỏ hoa hồng, màu đỏ và màu trắng, sẽ đến cài hoa lên áo từng người dự lễ.
Người còn mẹ sẽ được cài một bông hoa màu hồng trên áo, người đã mất mẹ, sẽ được cài trên áo một bông hoa trắng.
Theo quan niệm và phong tục của người Á Đông, ngày rằm tháng 7 hằng năm cũng đồng thời là ngày Xá tội vong nhân.
Vào ngày này, âm phủ sẽ mở cửa ngục, ân xá cho vong nhân nên có lễ cúng Cô Hồn (từ buổi chiều trở đi) cho các vong linh không nhà cửa không nơi nương tựa, không có thân nhân trên Dương thế.
Đây cũng là ngày mọi tù nhân ở Địa ngục có cơ hội được xá tội, được thoát sanh về cảnh giới an lành.
Vì thế, vào ngày này, mỗi gia đình Việt ngoài việc sắp mâm lễ cũng ông bà, tổ tiên thì còn sắp thêm mâm lễ cúng chúng sinh, cúng ở ngoài trời.
Mâm lễ này thường bao gồm các lễ vật như: gạo, muối, bỏng, vàng mã… để cúng các ma đói, cô hồn không chốn nương tựa. Cũng vì thế mà chúng ta thường gọi tháng 7 là tháng cô hồn, không may mắn .
Nếu ai có bị tai nạn hay xui xẻo thì thường đổ lỗi cho thời gian này. Để hạn chế những điều rủi ro, không may vào thời gian này, mọi người đặt ra nhiều điều kiêng kỵ, cũng như khuyến khích ăn chay tránh sát sinh và tích phúc.
Ngoài ra, một số nơi còn có các hoạt động khác như cúng dường, làm phước, phóng sinh, bố thí để hồi hướng công đức cho cha mẹ đã mất.
Trên đây là một số thông tin hữu ích về nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan theo phong tục của người Việt xưa và nay.
Bên cạnh đó, người Việt còn lưu giữ và duy trì rất nhiều tín ngưỡng khác trong đời sống văn hóa tâm linh cũng như tập tục sinh hoạt hằng ngày, chúng tôi sẽ tiếp tục giới thiệu tới Quý độc giả trong những bài viết sau.
Và cũng đừng quên ghé xem chuyên trang gotrangtri.vn hàng ngày để đón đọc những bài viết hay về thiết kế nội thất nhà đẹp nhé!