Xơ dừa chính là phần được lấy ra từ vỏ dừa. Đây chính là chất liệu chính được sử dụng khá phổ biến trong các ngành thủ công mỹ nghệ như dệt thảm xơ dừa. Ngoài ra, xơ dừa cũng được dùng để phủ lên gốc của giá thể, cây trồng. Đặc biệt, xơ dừa là 1 trong những nguyên liệu quan trọng xử lý nước thải cực tốt.
Xơ dừa là gì? Công dụng của xơ dừa trong cuộc sống ngày nay – Ảnh: Internet
1. Tìm hiểu về xơ dừa và mụn xơ dừa
Xơ dừa và mụn xơ dừa chính là phần chính được tách ra từ vỏ trái dừa hay nguyên phần từ vỏ dừa. Xơ dừa và mụn xơ dừa chính là thứ nguyên vật liệu tự nhiên có sẵn với mục đích sử dụng hữu ích trong cuộc sống. Và đây được coi như là 1 loại giá thể có thể thay thế cho đất trồng như: giữ nhiệt, dự trữ nước, làm tăng độ ẩm, hoặc góp phần xốp thông thoáng giá thể giúp cho sự trao đổi điều hòa không khí giữa rễ và môi trường.
1.1. Xơ dừa là gì?
Xơ dừa chính là thành phần được lấy ra từ vỏ của trái dừa được xé ra. Ngoài việc là nguyên liệu thứ chính trong việc dệt thảm xơ dừa thì nó còn có nhiều tác dụng khác như: chống xói mòn, phủ lên bề mặt chống nóng, tăng độ ẩm khi trộn xơ dừa với đất, tạo điều kiện cho đất tơi xốp, kích thích sự phát triển của rễ. Nhưng lưu ý bạn phải chọn loại đã để lâu vì chất chát có trong xơ dừa dễ làm suy cây.
2 . Mụn xơ dừa là gì?
Cũng giống như xơ dừa thì mụn xơ dừa được lấy ra từ vỏ của quả dừa bao gồm phần sợi xơ dừa và phần bụi xơ dừa. Đây là những nguyên liệu tự nhiên được dùng trong nhiều mục đích từ nông nghiệp, công nghiệp. Có thể coi đây chính là sản phẩm hữu cơ thân thiện với môi trường và môi trường sẽ không bị tổn hại khi sử dụng mụn dừa để trồng cấy.
Mụn xơ dừa – Ảnh: Internet
Mụn xơ dừa chính là chất nền cực kỳ tuyệt vời để giúp cho sự phát triển đồng bộ từ rễ cây. Thế nên, chúng ta có thể cấy ghép trực tiếp trong mụn dừa mà không phải qua bất kỳ quá trình xử lý hay sử dụng những tác nhân khác. Đặc biệt, ưu điểm tuyệt vời của mụn xơ dừa mang đến đó là giữ áp suất không khí cao. Theo dòng thời gian, mụn dừa sẽ thúc đẩy và làm tăng công suất của vùng đệm để giúp cây trồng chống chịu được khi thiếu nước và thiếu phân.
1.3. Ưu điểm của mụn xơ dừa
Nói đến mụn dừa thì chúng có những ưu điểm nổi bật như sau:
- Mụn dừa sẽ giúp cải tạo được tình trạng hoang hóa cũng như xơ chai từ đất
- Mụn dừa sẽ giúp cho đất có nhiều chất dinh dưỡng và duy trì được độ ẩm.
- Mụn dừa giúp tăng cường sự thông thoáng khí của đất
- Hơn nữa chúng sẽ thúc đẩy được sự phát triển toàn vẹn cho bộ rễ và giúp tăng trưởng cho cây
- Chứa những chất hữu cơ tự nhiên và tốt cho đất cũng như cây trồng
- Không có tác hại gì đến môi trường.
2. Công dụng của xơ dừa và ứng dụng xơ dừa trong ngành lọc nước
Cây dừa là hình ảnh quen thuộc và rất gần gũi với đời sống của người dân Việt Nam đặc biệt là tỉnh Bến Tre. Từ lâu, dừa là loại cây mang lại rất nhiều lợi ích như thân dừa che được bóng mát, lá dừa dùng để đan nón, quả dừa dùng để uống nước. Đặc biệt, ngày nay xơ dừa đang được sử dụng rộng rãi không chỉ trong ngành thủ công mỹ nghệ mà xơ dừa còn được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp.
2.1. Đối với ngành thủ công mỹ nghệ
Thảm trải sàn làm từ xơ dừa – Ảnh: Internet
Trong ngành thủ công mỹ nghệ, xơ dừa chính là dòng nguyên liệu thứ yếu quan trọng để giúp người dân dệt ra những tấm thảm trải sàn, thảm lót chân, hay túi xách, mũ nón…với mẫu mã rất là đẹp, thuần khiết.
2.2. Đối với ngành nông nghiệp
Trong ngành nông nghiệp, xơ dừa được ứng dụng rộng rãi trong việc che chắn, che phủ bề mặt khi thời tiết nóng bức cho cây trồng. Bởi nhiệt độ và ánh sáng khi phản chiếu trực tiếp dưới đất sẽ làm ảnh hưởng lớn đến cây trồng cũng như khô rạn nứt đất và làm xói mòn.
Khi trộn xơ dừa và chất hữu cơ với lượng vừa đủ sẽ giúp cho đất có độ ẩm tốt và hiệu quả cực tốt. Đây chính là hỗn hợp tuyệt vời có tác dụng trong việc giữ độ ẩm, và là chất xúc tác giúp cho đất trồng trở nên xốp mềm hơn. Tuy nhiên, xơ dừa cũng có nhược điểm đó là trong xơ dừa có chứa rất nhiều chất chát. Chất này nếu chúng ta không ủ kỹ xơ dừa thì khi sử dụng sẽ gây ảnh hưởng cực lớn đến cây trồng, ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển bộ rễ của cây.
Ngoài ra, hợp chất xơ dừa có thể sử dụng làm giá thể hoặc có thể gieo hạt ở trong giai đoạn cây nhỏ. Chính hỗn hợp này là bước đệm đầu tiên để giúp cho cây con phát triển cực kỳ nhanh chóng. Hơn nữa, xơ dừa chính là nguyên liệu dễ mua, có độ nhẹ và độ bền chắc dai nhất định nên nó có thể dùng làm áo chống đạn.
2.3. Ứng dụng khác
Trông trồng lan thì xơ dừa là vật liệu được sử dụng rất nhiều vì nó có nhiều dinh dưỡng, giữ ẩm tốt cho cây lan. Bên cạnh đó, xơ dừa còn được dùng trong sản xuất nệm, hay những đồ vật trong gia đình, trong xây dựng.
3. Hướng dẫn cụ thể cách ủ xơ dừa hiện nay
3.1. Chuẩn bị công cụ để ủ xơ dừa
Chuẩn bị công cụ để ủ xơ dừa – Ảnh: Internet
Để ủ xơ dừa chuẩn và đạt hiệu quả cao nhất trước tiên các bạn phải chuẩn bị công cụ đầy đủ như dưới đây:
- Cân: chính là công cụ dùng để đo lường các chất ủ
- Bạt hoặc bao bì lớn: Với mục đích đảm bảo cho quá trình ủ không gặp những tác nhân xấu.
- Một số dụng ụ đảo và xúc: như xẻng, cuốc, cào…vv
- Nước và thùng để chứa nước
3.2. Chuẩn bị nơi để ủ xơ dừa
Các bạn nhớ phải chọn nơi ủ xơ dừa thật thoáng mát, và khô ráo. Tránh xa những nơi ẩm thấp hay những nơi trực tiếp bị ánh nắng chiếu vào vì như thế sẽ không tốt cho quá trình ủ xơ dừa.
3.3. Nguyên liệu để ủ xơ dừa
Sau khi chuẩn bị nơi ủ xong thì lúc này các bạn cần chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu ủ bao gồm:
- Xơ dừa với trọng lượng ủ khoảng 1300kg
- Phân bón(NPK) dự trù khoảng từ 5 – 6kg
- Vôi bột cần chuẩn bị khoảng 13 – 15kg
- Supe lân (bột) chuẩn bị với khối lượng từ 31 – 35kg
- Nước: 200l
- Chế phẩm EM1: khoảng 4 – 5l
3.5. Xử lý chất chat có trong xơ dừa
Xử lý chất chat có trong xơ dừa – Ảnh: Internet
Đầu tiên chúng ta cần làm nhỏ vỏ dừa bằng máy cắt hay máy nghiền. Và sau đó cần phải loại bỏ chất tannin có trong vỏ dừa ra bằng cách ngâm nước từ 48 tiếng – 54 tiếng. Sau đó rửa sạch lại bằng nước sạch. Rồi chúng ta tiếp tục xả lignin chất gỗ ở trong xơ dừa đi bằng cách ngâm vào nước vôi trong theo tỉ lệ: 5kg vôi + 200l H2O. Ngâm từ 5 đến 8 ngày rồi sau đó ta vớt ra. Lúc này chúng ta tiếp tục rửa sạch bằng nước vôi, rồi ngâm xơ dừa thật sạch khoảng 2 – 4 lần xả nước rồi dùng EM1 để ủ.
3.5. Tiến hành ủ xơ dừa
Sau khi chuẩn bị đầy đủ công đoạn, vật dụng cũng như xử lý xong chất chat thì tiến hành ủ xơ dưa bằng phân supe, vôi bột, phân NPK trộn lẫn với các nguyên liệu đã chuẩn bị sẵn như sau:
- Đầu tiên: Chúng ta hãy dùng những dụng cụ để dàn mỏng các hỗn hợp xung quanh với chiều dày khoảng 31cm
- Tiếp theo: Chúng ta hãy dùng chế phẩm EM1 để ủ cùng với dung tích dùng 6l EM1 và trộn cùng 200l nước. Tiếp đến chúng ta tưới đồng đều EM1 lên hỗn hợp đã dàn mỏng ở B2.
- Cuối cùng: chúng ta tiến hành ủ sau 4 – 6 ngày, nhiệt độ đống ủ sẽ rơi vào khoảng 65 đô C. Khi này thì quá trình phân giải của những chất hữu cơ sẽ tăng nhanh. Vì thế mà những loài VSV hảo khí sẽ có xu hướng tăng. Đợi 7 – 8 ngày thì chúng ta bắt đầu trộn lẫn với nhau và thêm nước để duy trì độ ẩm. Cho đến thời gian khoảng 26 đến 30 ngày thì chúng ta sẽ đảo trộn 1 lần và cung cấp thêm độ ẩm cần thiết. Chờ 1 khoảng thời gian 2 tháng chúng ta có thể bắt đầu sử dụng xơ dừa cho mục đích khác nhau.
4. Kết luận
Với những thông tin mà chúng tôi chia sẻ ở trên hy vọng các bạn đã hiểu rõ hơn về xơ dừa là gì cũng như ứng dụng của xơ dừa trong đời sống hiện nay. Ngoài việc sử dụng xơ dừa trong việc sản xuất ra sản phẩm thủ công mỹ nghệ thì trong nông nghiệp xơ dừa còn là nguồn nguyên liệu cực kỳ tốt trong việc chăm sóc cây và giữ ẩm tốt cho đất.
Tổng hợp: Nguyễn Chiên