( Gotrangtri.vn) Tỉnh Bình Dương nổi tiếng với nhiều làng nghề, đặc biệt có các làng nghề sản xuất gốm sứ như: Chánh Nghĩa, Lái Thiêu, Tân Phước Khánh… trong đó gốm sứ Bình Dương được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng và đang ngày càng khẳng định đẳng cấp thương hiệu tại Việt Nam.
Hôm nay, hãy cùng Gỗ Trang Trí tìm hiểu những nét tinh hoa của gốm sứ Bình Dương để mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Việt nhé!
Gốm sứ Bình Dương – tinh hoa nghề gốm Việt. (Ảnh: internet)
1. Vài nét về sự phát triển của gốm sứ Bình Dương
Cùng với các làng nghề gốm sứ Bát Tràng, Tràng An, Biên Hoà… gốm sứ Bình Dương cũng đã sớm nổi tiếng trong và ngoài nước. Sản phẩm gốm sứ Bình Dương đã và đang ngày càng khẳng định chất lượng trên thị trường.
Xưởng sản xuất gốm sứ thủ công. (Ảnh: internet)
Theo ghi nhận trong tập tài liệu “Monographie de la province de Thudaumot”, được Hội nghiên cứu Đông Dương xuất bản năm 1910, người Pháp viết về nghề gốm sứ Bình Dương như sau: Trong tỉnh (Thủ Dầu Một), có được khoảng 40 lò gốm, trong đó An Thạnh 5 lò, Tân Thới 1 lò, Phú Cường 11 lò, Bình Chuẩn 3 lò, và 9 lò ở Tân Khánh.
Xưởng chính ở Lái Thiêu và nơi đây là trung tâm phát triển nhất về nghề gốm. Ngoài 3 lò của người Việt, số còn lại là của tư sản Hoa kiều. Các lò này cung cấp đồ gốm cho cả xứ Nam Kỳ.
Kết quả khai quật khảo cổ học trong thời gian qua ở Gò Đá – Dốc Chùa, Cù Lao Rùa, Phú Chánh, Mỹ Lộc… thuộc Bình Dương, cho thấy nghề gốm nơi đây ra đời từ khá sớm do nhóm cộng đồng cư dân Việt – Hoa di cư đến vùng đất này tạo lập vào khoảng cuối thế kỷ 19.
Lò sản xuất gốm thủ công tại làng gốm sứ Bình Dương. (Ảnh: internet)
Cũng như các trung tâm gốm sứ Đông Nam bộ (Đồng Nai, Sài Gòn), gốm sứ Bình Dương ở giai đoạn đầu hình thành sản phẩm mang phong cách truyền thống gốm Phúc Kiến.
Vào thời gian đầu Bình Dương sản xuất những sản phẩm gốm gia dụng: lu, vại, nồi đất, tô, chén, bình trà gốm sứ… phục vụ cho nhu cầu nội địa.
Nghề gốm sứ Bình Dương hiện phát triển mạnh ở 3 nơi: Lái Thiêu, Chánh Nghĩa và Tân Phước Khánh.
Tạm chia làm 4 giai đoạn: giai đoạn hình thành và phát triển (1867 – 1945); giai đoạn thịnh vượng (1945 – 1975), giai đoạn tiến bộ kỹ thuật (1975 -1986) và giai đoạn đoạn tái phát triển (1986 đến nay).
Vào những năm 1950 – 1960, các lò gốm ở đây mới bắt đầu sản xuất thêm gốm sứ trang trí phục vụ cho nhu cầu trong và ngoài nước.
Trong những thập niên cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, gốm sứ Bình Dương bước vào giai đoạn chuyển đổi công nghệ theo quy trình sản xuất công nghiệp hiện đại, hầu hết các lò nung truyền thống được thay thế bằng lò nung điện hoặc gas; mẫu mã sản phẩm, màu men, trang trí mỹ thuật đa dạng và sắc sảo hơn… đại diện là dòng gốm mỹ nghệ cao cấp Minh Long.
2. Sản phẩm gốm sứ Bình Dương có gì đặc biệt?
Hiện nay, bên cạnh hàng trăm cơ sở gốm sứ sản xuất theo phương pháp thủ công truyền thống với các lò nung bằng củi, than đá thì Bình Dương còn có một nhà sản xuất gốm sứ cao cấp với công nghệ và máy móc, dây chuyền sản xuất hiện đại.
Đó là công ty TNHH Minh Long 1. Sự phát triển này đã mang lại chất lượng tốt hơn cho sản phẩm gốm sứ.
Để tạo ra một sản phẩm gốm phải trải qua quy trình luyện đất, tạo dáng, trang trí hoa văn, tráng men, sau cùng xếp vào lò nung…
Với sự sáng tạo và đôi tay khéo léo của người thợ gốm, gốm Việt nói chung, gốm sứ Bình Dương nói riêng đã trở thành loại hình nghệ thuật mang tính dân gian đặc sắc.
Các sản phẩm gốm sứ đa dạng về mẫu mã, chủng loại, vừa mang nét văn hóa truyền thống, vừa mang phong cách hiện đại.
Hình ảnh khắc họa trên các sản phẩm đều thể hiện sự gần gũi mộc mạc và bình dị như: lũy tre làng, cánh cò quê hương, cậu bé chăn trâu thổi sáo, hay những xóm làng Bắc Bộ, vùng sông nước miền Tây, các di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh của nước Việt.
Sản phẩm gốm sứ Bình Dương hiện có đến vài chục ngàn mẫu mã, các hoa văn, họa tiết trên sản phẩm được cách điệu từ động vật, thực vật trong văn hóa dân gian và hiện đại.
Chính vẻ đẹp giản dị đó đã làm nhiều người say đắm và lựa chọn để trang trí cho không gian nội thất của mình.
Trong giai đoạn hiện nay, gốm sứ Bình Dương có sự phát triển vượt bậc so với trước, sản phẩm được khách hàng trong và ngoài nước ưa chuộng.
Đặc biệt những sản phẩm gia dụng, sản phẩm lọ hoa gốm trang trí cao cấp,… rất được thị trường châu Âu và châu Mỹ ưa chuộng.
>>>Tham khảo thêm: BST tủ đựng chén bát sứ đẹp, được yêu thích nhất hiện nay
3. Đến thăm làng nghề gốm sứ Bình Dương
Không chỉ nổi tiếng với thương hiệu và chất lượng mà sản phẩm gốm sứ Bình Dương thực sự đã lôi cuốn rất nhiều người yêu thích đến tận làng nghề để trực tiếp khám phá quy trình sản xuất đặc biệt này.
Làng gốm Bình Dương dần trở thành điểm đến thú vị được săn đón hàng năm.
Làng nghề thuộc thị xã Tân Phước Khánh, huyện Tân Uyên, tỉnh Bình Dương. Nằm cách Tp Hồ Chí Minh khoảng 35km về phía Tây Bắc.
Gốm sứ Bình Dương hiện nay lại đang tồn tại 2 thái cực trái ngược nhau.
Một bên là hàng trăm cơ sổ gốm sứ truyền thống được sản xuất theo phương pháp thủ công. Bên còn lại đại diện là gốm sứ Minh Long, với những sản phẩm được ứng dụng máy móc và sử dụng dây chuyền sản xuất hiện đại.
Do đó, đến thăm làng nghề gốm sứ, bạn sẽ được trải nghiệm hết các cung bậc lịch sử, từ chế tạo gốm sứ thủ công đến quy trình sản xuất hiện đại. Từ đó, so sánh và thấy được nét độc đáo trong gốm sứ Bình Dương xưa và nay.
Ngoài ra, tại làng nghề, các sản phẩm gốm sứ: lọ hoa gốm sứ, chén, bát,… được bày bán rất nhiều. Bạn có thể chọn cho mình một vài món để làm quà cho bạn bè, người thân hoặc trang trí thêm cho ngôi nhà của mình.
Không chỉ vậy, đến với làng nghề gốm sứ Bình Dương bạn còn được các nghệ nhân trực tiếp hướng dẫn cách làm ra một sản phẩm đẹp và tự tay chế tạo đấy! Thật tuyệt đúng không?
Hơn 150 năm hình thành và phát triển, gốm sứ Bình Dương tuy có lúc thăng trầm nhưng nhìn chung vẫn liên tục phát triển, đóng góp quan trọng cho kinh tế, xã hội của địa phương.
Trong suốt chiều dài lịch sử ấy, cộng đồng cư dân bản địa đã chung lưng đấu cật, cùng với sự giao thoa văn hóa nhiều miền kết tinh thành thương hiệu gốm sứ nổi tiếng mang bản sắc văn hóa đặc trưng của người Bình Dương.
Nếu bạn yêu thích khám phá các làng nghề truyền thống của dân tộc, đặc biệt là nghề gốm sứ thủ công thì hãy đến thăm làng nghề gốm sứ Bình Dương nhé!
Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của gotrangtri.vn để khám phá văn hóa, thủ công mỹ nghệ truyền thống của dân tộc, cũng như được cập nhật thêm nhiều thông tin mới về xu hướng thiết kế nội thất mới nhất nhé!
Thu Hà – Tổng hợp internet